22/2/2023

Endüstriyel Yapılarda Risk Analizi

Dünyada ve ülkemizde nüfus artışına bağlı olarak artan tüketim talebi ile üretim ihtiyacı da artmakta ve endüstri tesisi gibi üretim alanları giderek daha işlevsel hale gelmektedir. Endüstriyel yapılar sürekli olarak üretimin gerçekleştiği; elektriğin, alev kaynaklarının ve aşırı yüklenmeden dolayı yangına sebep olabilecek makine ve ekipmanların aktif olarak kullanıldığı komplike tesislerdir.

Endüstriyel tesislerde kolay alevlenebilen maddelerin, üretilen/depolanan yanıcı ve parlayıcı malzemelerin yangın yükünün ve yangına sebep olabilecek risklerin doğru analiz edilmesi gereklidir. Aksi halde bir endüstriyel tesis yangını esnasında ortaya çıkabilecek zehirli gazlar, tesis personelinin ve çevrede bulunan canlıların yaşamını diğer tüm yapı tiplerinde çıkabilecek bir yangından daha fazla olumsuz etkileyip can ve büyük mal kayıplarına sebep olabilir.

Endüstriyel yapıların barındırdığı yüksek tehlikeli maddeler ve insan yoğunluğu sebebiyle de bu tesislerde yapılacak risk analiz çalışmaları önem arz etmektedir.

Endüstriyel yapılarda risk analizi yapılmasının başlıca sebepleri şunlardır;

Endüstriyel tesislerde risk analizi yaparken aşağıdaki konular değerlendirilir;

Öncelikle endüstriyel yapının mimari, elektrik ve mekanik projeleri üzerinde inceleme yapılır.

Mimari inceleme esnasında yapının yangın kompartımantasyon gereksinimleri, yapı elemanları ve cephesi, acil durum tahliye imkanı, kaçış yolları, itfaiye yaklaşım ve müdahale imkanı değerlendirilir.

Elektrik projelerinde ise yapının yangın algılama ve ihbar sistemi gereksinimi, sistem ekipmanlarının sahadaki yerleşimi, yangın kontrol paneline ulaşım ve haberleşme imkanları değerlendirilir.

Aynı zamanda yapının yangın senaryosu ve bu kapsamda devreye girmesi gereken ekipmanların çalışırlığı ve yeterliliği de kontrol edilmelidir.

Mekanik tesisat incelemesinde ise yangın söndürme ve baskılama sistemlerinin hidrolik hesapları, ekipman yerleşimleri, yeterlilikleri, söndürme kabiliyetleri değerlendirilir. Yapı içerisindeki duman tahliye sistemlerinin hesapları ve projeleri kontrol edilmelidir.

Mevcut bir endüstriyel yapıda yapılan saha incelemesinde mevcut projelerle sahadaki uygulamaların birebir aynı olup olmadığı, yapılan imalatların yönetmeliğe ve montaj usulüne uygunluğu değerlendirilir.

Türkiye’de yangın mühendisliği alanında risk analizi yapabilmek için henüz bir üniversitede lisans veya resmi sertifika programı olmamasına rağmen 70 yıldır yalnızca yangın konusunda uzmanlaşan Efectis’in yetkin personeli; proje ve saha kontrollerinde tesisin aktif söndürme sistemlerini detaylı değerlendirmesinin yanı sıra, Efectis Holding bünyesindeki yangına tepki ve yangın dayanım laboratuvarlarından edindiği verilere ve tecrübelere dayanarak pasif yangın güvenlik önlemlerini geniş bir perspektifte değerlendirmekte ve işverene detaylı raporlama yapmaktadır.  

Risk analizinin sonucunda şu veriler elde edilmektedir;

Tesisin yangın yüküne, tehlike sınıfına, üretim yöntemine, malzeme depolama şekline ve sahip olduğu yangın güvenlik sistemlerine göre mevcut durum iyileştirme önerileri sunulur.

Tesisteki risklerin derecelendirmesi yapılarak kritik risklere öncelik verilmesi sağlanır.  Bu sayede işveren, yangın güvenliğini artırıcı kısa veya uzun vadeli faaliyetlerini bilinçli şekilde planlar. 

Risk analizi sonucunda, üretim ve depolama yöntemlerinin iyileştirilmesi, mevcut risklerin minimize edilmesi sağlanır.

Yapıdaki yangın kompartımantasyon gereksinimleri belirlenerek alev ve dumanın komşu mahallere sirayeti ve sıçrama imkânı ortadan kaldırılır, dolayısıyla can ve mal güvenliği tesis edilir.