Yangına Dayanıklı Kapıların Testleri

Yangına dayanıklı kapı; destekleyici yapı, kasa, kanat ve tüm aksesuarlarıyla birlikte bütün bir sistemi ihtiva eder. Montaj bu sistemin bir parçasıdır. Yangına dayanım ifadesi, tüm sistemin dayanımını gösterir.

Yangına dayanıklı kapılar (ahşap, metal, cam vs.) EN ISO 17025’e standardına göre akreditasyona sahip  bir laboratuvar tarafından ve EN 1634-1 standardına göre test edilmelidir.

Yangına dayanım karakteristikleri, bütünlük (E), yalıtım (I) ve Işıma (W)’dır. “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” ’te kapıların kullanım yerine göre sahip olması gereken yangına dayanım süreleri belirtilmiştir.

Ülkemizdeki hem yangına dayanıklı kapı imalatçıları hem demüşterileri için önem arz eden belgelerden biri de test sertifikasıdır.

Test Sertifikası; EN 1634-1 standardına göre gerçekleştirilen yangına dayanım testinin, akredite laboratuvar tarafından yayımlanan test sonuç belgesidir.

Detaylı test raporunun kullanılamadığı internet sitesi, broşür gibi pazarlama araçlarında ürün tipine ait test sonucunun paylaşımında kolaylık sağlar.

Test raporu, testi gerçekleştiren EN ISO 17025 akreditasyonuna sahip laboratuvar tarafından hazırlanır.

Test raporu, yangına dayanım testini yaptıran üreticiye ait bir dokümandır ve yalnızca testi gerçekleştirilen kapı tipi için geçerlidir. Kapı tipi; destekleyici yapı, kasa, kanat, kullanılan tüm aksesuarlar, montaj detayları ve ölçüleri ile bir sistemdir. Yalnızca, standardın izin verdiği sınırlar içerisinde, aksesuar ve boyut değişikliği yapılması mümkündür.

Test raporunu geçersiz kılan durumlar

• Üretim yeri değişikliği,
• Ürün adı değişikliği,
• Aksesuar değişiklikleri (standardın izin verdiği koşullar haricinde),
• Kanat ve kasada kullanılan malzeme değişikliği (standardın izin verdiği   koşullar haricinde),
• Ölçü /ürün boyutları (standardın izin verdiği koşullar haricinde),
• Montaj koşulları, destekleme yapısı.

EXAP: TEST RAPORUNUN GENİŞLETİLMİŞ KULLANIM ŞARTLARI

EN 1634-1 standardına göre test edilmiş kapı tipinin kullanım alanını genişletebilmek için istenen değişiklikler genişletilmiş uygulama metodu standartları kapsamında değerlendirilir. (EN 15269-2 – Menteşeli metal kapılar için, EN 15269-3 – Menteşeli ahşap kapılar için vb.). Bu standartlarda kapı sistemine ait her bileşenin yangın performansına etkisi değerlendirilmiş ve uygulanması gereken kurallar belirtilmiştir.

EXAP standardında belirtilen kurallara göre laboratuvar değerlendirmeyi yapmalı ve genişletilmiş uygulama raporu yayımlamalıdır.

Genişletilmiş uygulama raporu; kapı sisteminin daha önce sahip olduğu rapor detaylarını içerir, raporun kullanımını sınırlayıcı şartları belirler.

GENİŞLETİLMİŞ UYGULAMA RAPORU – EXAP

Örneğin; teste tabi tutulan kapı tipindeki kilit bileşeni, üretici tarafından değiştirilmek istendiğinde,  alternatif olarak kullanılabilecek kilit özellikleri (Kilidin sahip olması gereken yangın performansı, montaj detayları vb.) genişletilmiş uygulama raporunda belirtilir. Bu durumda tekrar test yapılmadan mevcut test raporu kullanılabilir.

Genişletilmiş uygulama raporunun yayımlanmadığı durumlarda, yalnızca standardın izin verdiği sınırlı koşullarda değişiklik yapılması mümkündür.

Genişletilmiş uygulama raporu, EN ISO 17025 standardına göre akredite yangına dayanım laboratuvarının yayımlayacağı EN 13501-2 sınıflandırma raporu ile belgelenmelidir.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe Göre yangın kapıların kullanım yerlerine göre örnek sınıflandırmalar

Sınıflandırma raporu, EN 1634-1 standardına göre yangına dayanım testine tabi tutulan kapı için EN 13501-2 standardına göre akredite laboratuvar tarafından hazırlanmalıdır.

Kapılar için gerçekleştirilebilecek sınıflandırmalara ait tablo aşağıdaki gibidir.

Ülkemizde uygulanmakta olan, 305/2011/AB CPR Yeni Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ürün performansının piyasaya sürülmeden düzenlenecek olan ‘’PERFORMANS BEYANI’’ ile beyan edilmesini zorunlu kılmıştır !

Yönetmelik için bkz.

www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130710-10.htm

www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130710-10.htm

Yönetmeliğin, ‘CE işaretinin kullanımı ve genel hükümler’ başlığı, Madde 10’da tanımlanmıştır;

(3) CE işareti, hakkında bir uyumlaştırılmış standart veya hazırlanmış Avrupa Teknik Değerlendirmesi bulunan tüm yapı malzemelerinin, ilgili uyumlaştırılmış standart veya Avrupa Teknik Değerlendirmesi kapsamındaki temel karakteristiklere ilişkin olarak beyan edilen performansına uygun olduğunu teyit eden tek işaretlemedir. Ulusal düzenlemelerde uyumlaştırılmış standart kapsamındaki bir yapı malzemesinin ilgili temel karakteristiklerine ilişkin performansının uygunluğunun teyidi ve işaretlemesi için CE işareti dışında bir referans verilemez veya CE işaretinin aranmayacağına dair herhangi bir hüküm getirilemez.

EN 16034, CE İŞARETLEME ZORUNLUĞU

CE İşareti;

Ürünün belirli bir kullanım amacı için hakkında yayımlanmış bir uyumlaştırılmış standart dahilinde, veya

Ürünün belirli bir kullanım amacı için hakkında yayımlanmış bir avrupa teknik değerlendirme dokümanı dikkate alınarak gerçekleştirilebilir.

Yangına dayanıklı kapılar için;

EN 16034 ‘Yaya geçişine uygun kapı takımları, endüstriyel, ticari, garaj kapıları ve açılabilen pencereler’ Standardının harmonizasyonu için beklenen yayım tarihi (tüm ortak pazar): Eylül 2016’dır.

Geçiş sürecinin (üç yıl) sonrasında tam zorunluluk tarihi: Eylül 2019’dur.

Bu tarihten itibaren CE işareti taşımayan kapılar, pazara arz edilemeyecek ve cezai yaptırım uygulanacaktır.

Üreticinin ürününün kalitesini kanıtlaması,

Proje sahibi/bina sahibi/mimar/mühendisin ürünü diğerleri arasından seçebilmesi,

Son kullanıcının ürüne güvenmesi ve tercih etmesi,

Aynı zamanda kamu kurumlarının piyasayı denetleyebilmesi, iyi ürünü kötü üründen, iyi montajı kötü montajdan ayırt edebilmesi için ürünün; Güvenilir, Tarafsız ve Bağımsız bir Belgelendirme Kuruluşunun KALİTE ONAYINDAN geçmesi ayrıcalıktır.

Montaj Muayene Belgesi (Model IAC – Installation Inspection Certificate)

Montaj Muayene Belgesi; ürünün tasarım dosyasında verilen montaj talimatına uygun olarak monte edildiğinin ve yapıya uygunluğunun yerinde doğrulanmasıdır:

Akredite bir laboratuvar tarafından yayımlanmış “yangına dayanım test raporu”, “sınıflandırma raporu” ve ürün tasarım dosyasına göre, tasarım incelemesi gerçekleştirilir. Ürünün yangın dayanım test raporunun uygulama alanı içinde olup olmadığı incelenir.

Yangın Yönetmeliği’nin şartlarına uygunluğu incelenir.

Saha montaj uygulama muayenesi planlanır ve gerçekleştirilir; böylece ürün montajının sahada incelenen ürün tipine uygun olarak gerçekleştirildiği doğrulanır ve “Montaj Muayene Raporu” düzenlenir.

Montaj Muayenesi; yapı sahibi, inşaatçı firma, yapı denetim kuruluşları, yapıdaki bağımsız bölümlerin herhangi birinin sahibi, kapı üreticisi, sigorta şirketleri veya belediyeler, bakanlık birimleri gibi yetkili otoritelerin herhangi biri tarafından talep edilebilir.

Montaj Muayene Belgesi, ürünün uygun olarak monte edildiğine, kullanıma hazır hale getirildiğine delildir.